Będąc w gabinecie nie raz już słyszałam pytanie, od kiedy w ogóle optometryści są w Polsce, co to za zawód, skąd się wziął. Wszyscy ludzie znają okulistów. Wiedzą, że są lekarzami i często nas optometrystów traktują jak jakąś odmianę, specjalizację okulistyki (i błędnie nazywają nas lekarzami). Zależy mi, żeby do (nie tylko mojego) gabinetu przychodzili świadomi pacjenci. Osoba, która wie kim jest optometrysta nie boi się go, wie z czym może do niego przyjść i co może od niego dostać. Nie jest rozczarowany ani oszołomiony naszymi poczynaniami.
Wczesna historia optometrii związana była z pracą optyków, ponieważ korekcja refrakcji (wad wzroku) zależała od ich eksperymentów z soczewkami.
Już od czasów antycznych człowiek interesował się wzrokiem i soczewkami.
Grecy wiedzieli o soczewce w oku, ale nie znali siatkówki oka i myśleli, że promienie światła wychodzą z oczu.
Rzymski filozof Seneka Młodszy miał używać szklanych misek z wodą jako lupy, przypisując wodzie zdolność powiększania liter.
Poniżej przedstawiam mój wybór najciekawszych zdarzeń z historii optyki i optometrii:
Pierwsza wzmianka o soczewce (płasko-wypukłej)
jako pomocy powiększającej przy czytaniu.
Wynalezienie pierwszych okularów
(najprawdopodobniej przez rzemieślnika Salvino degli Armati) w północnych Włoszech.
Johannes Kepler opisuje funkcję siatkówki oka i wykazuje, że soczewki wklęsłe korygują krótkowzroczność, a soczewki wypukłe korygują nadwzroczność.
Pierwsze okulary dwuogniskowe
wynalezione przez Benjamina Franklina
Pierwszy opis zaburzeń widzenia barwnego
stworzony przez Johna Daltona
Odkrycie astygmatyzmu
i pierwsze normy dotyczące pola widzenia stworzeone przez Thomas’a Young’a
Początek współczesnej okulistyki
niemiecki lekarz Hermann von Helmholtz wynalazł oftalmoskop i dzięki temu po raz pierwszy zobaczył wnętrze żywego oka
Pierwsze testy i normy do badania ostrości wzroku
wynalezione przez Hermann’a Snellen’a
Pierwsze użycie słowa „optometria”
w rozprawie na temat załamania światła przez Verschoora w Holandii
Początki pierwszej uczelni optometrii
w Illinois College of Optometry w Stanach Zjednoczonych.
Monoyer proponuje termin „dioptria” dla mocy soczewek.
Wynalezienie skiaskopu
skonstruowanego na podstawie oftalmoskopu przez Cuignet’a
Wynalezienie soczewek kontaktowych
przez szwajcarskiego lekarza
dr Adolfa Eugena Ficke’a
Pierwsze czasopismo optometryczne
The Optical Journal, wydane w USA.
Pierwszy podręcznik dla optyków Handbook for Opticians, autorstwa Williama Bohne’a.
Pierwsze soczewki kontaktowe, które zostały wykonane w celu poprawy ostrości wzroku odnoszą sukces.
Pierwsze Amerykańskie Stowarzyszenia Optyków
które w 1910 zmieniło nazwę na
American Optical Association, a w 1919 na American Optometric Association (AOA)
Pierwsze prawo stanowe uznające i regulujące praktykę optometrii
(w Minnesocie). Wszystkie stany w Stanach Zjednoczonych mają prawa dotyczące optometrii do 1921 roku.
Pierwszy foropter
stworzony przez Nathana Shigiona
w Nowym Jorku
Pierwszy uniwersytecki kierunek optometrii
Uniwersytet Columbia (1910-1954)
Pierwsza publikacja dotycząca skiaskopii dynamicznej
autorstwa Andrew J. Cross’a
Przyznanie pierwszego stopnia naukowego doktora optometrii (O.D.)
na Pennsylvania College of Optometry
Założenie przedsiębiorstwa IWOKA w Katowicach
przez Austriaka Johanna Wyka. IWOKA produkowała okulary, szkła powiększające oraz części do mikroskopów. Po 1945 roku przedsiębiorstwo zostało znacjonalizowane i działało pod nazwą Śląskie Zakłady Mechaniczno-Optyczne OPTA.
Pierwsze plastikowe soczewki kontaktowe
stworzone przez Theo Obriga i Johna Mullena.
Powstanie JZO w Jeleniej Górze
przedsiębiorstwa produkującego szkło optyczne i soczewki okularowe.
Odkrycie polimeru HEMA
przez Otto Wichterle, dzięki czemu powstały pierwsze miękkie soczewki kontaktowe (w 1961 r.)
Pierwsza ustawa, która upoważniała optometrystów do stosowania leków okulistycznych w celach diagnostycznych
(Do 1989 roku wszystkie stany i D.C.
miały te ustawę).
Pierwszy bezkontaktowy tonometr opracowany przez Bernarda Grolmana
w American Optical Corporation
Pierwsza ustawa, która upoważniała optometrystów do stosowania leków leczniczych
(Do 1998 roku wszystkie stany i D.C.
miały te ustawę).
Utworzenie Zakładu Optometrii
w Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Powołanie Polskiego Optometrycznego Towarzystwa Naukowego
które później przekształciło się w
Polskie Towarzystwo Optometrii i Optyki (PTOO).
Pierwsze w Polsce Podyplomowe Studium Optometrii
Założenie Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej
(KRIO)
Pierwsze prawo stanowe zezwalające na używanie laserów przez optometrystów
w celu wykonywania laserowej korekcji wzroku, uchwalone w Oklahomie.
Pierwsze w Polsce studia stacjonarne o specjalności optyka okularowa
utworzone na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, we współpracy z Uniwersytetem Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (wówczas Akademią Medyczną).
Pierwsze w Polsce studia magisterskie o specjalności optometria
na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Pierwszy numer branżowego czasopisma
dwumiesięcznik „Optyka”
Zdefiniowanie zakresu czynności optometrysty w Polsce
przez Rozporządzenie
Ministra Pracy i Polityki Społecznej
Mój początek przygody z Optometrią
☺
Podsumowując trudno określić, kiedy dokładnie pojawiła się Optometria na świecie.
Pierwszy raz nazwa ta została użyta w 1865, a początki Illinois College of Optometry są odnotowane na 1872 rok (149 lat temu).
W Polsce Optometria pojawiła się 1983, za sprawą m. in. profesora Bolesława Kędzi, w Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, gdzie utworzono Zakład Optometrii (38 lat temu).
Pierwszy magister optometrii skończył studia w 2003 roku (18 lat temu).
Jak widać jest to bardzo młoda dziedzina nauki, nic więc dziwnego, że wciąż tak niewiele osób w Polsce wie kim jest Optometrysta. Mam nadzieję, że dzięki temu i innym wpisom w sieci więcej osób będzie mogło zrozumieć i docenić pracę Optometrystów.
A Twoja znajomość z optometrią kiedy się zaczęła?
Jeśli tutaj i teraz, to niezmiernie mi miło! ☺
Żródła:
M. Zając, Optyka Okularowa, Wrocław 2007.
http://www.vcovs.org/about-optometry/history-of-optometry.html
http://fs.aoa.org/optometry-archives/optometry-timeline.html
https://www.thecontactlensmuseum.org/
http://www.gazeta-optyka.pl/index.php/o-nas
https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Zak%C5%82ady_Optyczne
https://www.jzo.com.pl/o-jzo/historia/
http://www.optometriaslaska.us.edu.pl/category/optometria/
http://www.gazeta-optyka.pl/images/stuff/archiwum/OPTYKA%20_6_2018_closed.pdf